De Vlaamse biogassector bevindt zich anno 2024 op een belangrijk kruispunt.
Door uitzonderlijk hoge energieprijzen tijdens de recente energiecrisis worden uitbaters van biogasinstallaties die elektriciteit en warmte produceren, geconfronteerd met afbouw van de certificatensteun. Dit geldt voor nieuwe installaties, maar ook bestaande operatoren die een verlenging aanvragen, blijven niet gespaard. Het resultaat voor hen: gedwongen stoppen of omschakelen naar biomethaan. ‘Hoewel dit subsidievrij alternatief nieuwe kansen kan bieden, en er ook bewust voor wordt gekozen door sommigen, creëert het vroegtijdig karakter van de omschakeling bij anderen ook extra financiële kopzorgen’, stelt adviseur Lisa Deraedt.
Het voortgangsrapport met cijfers voor 2023 laat zien dat de sector te maken kreeg met structurele veranderingen en beleidsmatige onzekerheden, maar desondanks een beperkte stijging in de totale energieproductie heeft weten te realiseren. 147 groot- en kleinschalige installaties waren goed voor een productie van 787 GWh groene elektriciteit (Figuur 1) en 954 GWh groene warmte. ‘De Vlaamse biogassector voorziet zo respectievelijk 6 en 10% van de groene elektriciteit en groene warmte geproduceerd in Vlaanderen’, volgens projectmedewerker Céline Wyffels.
Verder staat, met de opstart van een nieuwe installatie, de teller eind 2023 op vier Vlaamse biomethaanproducenten, samen goed voor een productie van 12 GWh biomethaan. Mede door het ontbreken van een door de Vlaamse regering gedragen visie, wat we willen bijsturen via onze recente biomethaanpaper, blijft de voorlopige productie dus beperkt. De komende jaren zullen er echter verschillende grote projecten bijkomen, al dan niet retro-fitting, met een sterke stijging in biomethaanproductie op Vlaamse bodem als resultaat. Biomethaan zal dus geleidelijk aan een grotere rol gaan spelen in de Vlaamse energiemix.
Ondanks deze signalen gaat het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) op dit moment nog steeds uit van een stabilisatie in de productie van groene elektriciteit uit biogas tot 2030 – met een prognose van 774 GWh per jaar in het geactualiseerd (ontwerp) Vlaams Energie- en Klimaatplan 2021 - 2030. ‘Als de huidige trends zich doorzetten, zal de afbouw van steun en de, al dan niet vroegtijdige, omschakeling naar biomethaan resulteren in een daling van groene stroomproductie uit biogas’, verduidelijkt coördinator Tine Vergote. ‘Nieuwe installaties, zoals boerderijschaalvergisters en vergisters voor GFT, kunnen op korte termijn enige compensatie bieden, maar zullen hoogstwaarschijnlijk niet volstaan om de productie van de weggevallen installaties volledig op te vangen.’
Desalniettemin blijft de sector, over de verschillende technologieën heen, door het produceren van multi-inzetbare outputs belangrijke stappen zetten in de verdere vergroening van energiedragers en de duurzame verwerking van organische afvalstromen.
Biogas en biomethaan?
Biogas is een hernieuwbare en duurzame energiebron met behulp van micro-organismen geproduceerd uit organisch afval afkomstig van de landbouw, voedingsindustrie, huishoudens en waterzuivering.Vlaanderen verwerkt jaarlijks meer dan drie miljoen ton organische (afval)stromen via anaerobe vergisting voor de productie van biogas. Het geproduceerde biogas wordt hoofdzakelijk gebruikt in een warmtekrachtkoppeling, wat resulteert in de winning van zowel groene stroom als groene warmte. Biogas wordt in mindere mate ook opgezuiverd tot biomethaan dat direct uitwisselbaar is met aardgas.
 | Een volledige analyse van de biogassector in Vlaanderen, met een overzicht van de recente wijzigingen in wet- en regelgevend kader en een ruime samenvatting van de productiecijfers, is vervat in het voortgangsrapport van Biogas-E ‘De Vlaamse biogassector in 2023’. Een exemplaar kan besteld worden via volgende link. Het rapport is gratis voor Biogas-E leden. |