De (Vlaamse) biogassector biedt al enkele jaren diverse uitdagingen het hoofd. Zo luidde de start van het conflict tussen Rusland en Oekraïne het begin van een energiecrisis in. Deze crisis zorgde naast hoge elektriciteitsprijzen ook voor toegenomen schaarste en sterk gestegen kostprijzen voor biomassa(rest)stromen op de markt. Bovenop die energiecrisis woedt steeds meer onzekerheid door wispelturig beleid rond o.a. een jaarlijkse actualisatie van de banding-factoren, meeropbrengstbelasting, verstrengde duurzaamheidscriteria en de beoordeling van de stikstofuitstoot bij vergunningen.
Toch volhardt de Vlaamse biogassector, hetgeen wordt weerspiegeld in de nagenoeg constant gebleven groene energieproductie in 2022 t.o.v. 2021. Het (tijdelijk) stopzetten van enkele agro-industriële vergisters werd gecompenseerd door de ingebruikname van nieuwe GFT-vergisters en de hogere productiecijfers van enkele bestaande installaties. 138 groot- en kleinschalige installaties waren goed voor een productie van 748 GWh groene elektriciteit en 868 GWh groene warmte, equivalent aan respectievelijk 7% en 8% van de groene elektriciteit en groene warmte geproduceerd in Vlaanderen.
De Vlaamse biogassector situeert zich met deze cijfers boven het productiepad uit het recent geactualiseerde (ontwerp) Vlaams Energie- en Klimaatplan 2021-2030. Biogasuitbaters gaven in de jaarlijkse bevraging aan dat ze een gelijke of toenemende productie verwachten in 2023. Dit maakt biogas van blijvende waarde in de Vlaamse hernieuwbare energiemix richting net zero. Bovendien zetten biogasinstallaties reeds vaak in op flexibele elektriciteitsproductie en dragen ze dus een flink steentje bij aan de stabilisatie en optimale benutting van het elektriciteitsnet – niet onbelangrijk gezien de toenemende elektrificatie van de maatschappij.
In 2022 kwam biomethaan hoger op de radar te staan. Ontwikkeling van biomethaanproductie wordt vanuit Europa gestimuleerd wegens de belangrijke bijdrage aan de energiezekerheid. Met een biomethaantarget van 35 miljard kubieke meter beoogt het REPower-EU plan een versnelde onafhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Dit eerste Europese biomethaantarget onderstreept de urgentie van bijkomende investeringen in biomethaanprojecten. Op heden wordt dit echter nog niet doorgetrokken naar Vlaanderen, ondanks de gevraagde bijdrage van alle lidstaten. In tegenstelling tot de algemene trend in Europa, blijft de productie van biomethaan in Vlaanderen voorlopig beperkt. In 2022 waren drie biomethaaninstallaties actief die het opgezuiverde biogas injecteerden in het gasnet. De installaties waren samen goed voor een productie van 10 GWh biomethaan. Ondanks een uitblijvend langetermijnskader zitten toch enkele nieuwe biomethaanprojecten in de pijplijn.
“De wil om te investeren en nieuwe innovatieve paden te bewandelen blijft aanwezig, maar een steeds veranderend klimaat maakt navigatie allerminst evident”, stelt Tine Vergote, coördinator van Biogas-E. “Wat de toekomst zal brengen, is hoogst onzeker en zal sterk afhangen van beslissingen in de lopende dossiers, de ambitie van hogerhand en de evolutie in energie- en grondstofprijzen.”
Biogas en biomethaan?
Biogas is een hernieuwbare en duurzame energiebron met behulp van micro-organismen geproduceerd uit organisch afval afkomstig van de landbouw, voedingsindustrie, huishoudens en waterzuivering.Vlaanderen verwerkt jaarlijks twee tot drie miljoen ton organische (afval)stromen via anaerobe vergisting voor de productie van biogas. Het geproduceerde biogas wordt hoofdzakelijk gebruikt in een warmtekrachtkoppeling, wat resulteert in de winning van zowel groene stroom als groene warmte. Biogas wordt in mindere mate ook opgezuiverd tot biomethaan dat direct uitwisselbaar is met aardgas.
 | Een volledige analyse van de biogassector in Vlaanderen, met een overzicht van de recente wijzigingen in wet- en regelgevend kader en een ruime samenvatting van de productiecijfers, is vervat in het voortgangsrapport van Biogas-E ‘De Vlaamse biogassector in 2022’. Een exemplaar kan besteld worden via volgende link. Het rapport is gratis voor Biogas-E leden. |